HPV (Human Papilloma Viruses) είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Πρόκειται για μία ομάδα DNA-ιών που προκαλούν πλήθος αλλοιώσεων, καλοήθων και κακοήθων, στο δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπινου σώματος.
Η μόλυνση που προκαλούν είναι σήμερα η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μόλυνση στις γυναίκες και άνδρες. Αφορά έως και το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού. Έχουν περιγραφεί μέχρι σήμερα περισσότεροι από 200 διαφορετικοί γονότυποι HPV. Οι τύποι 6,11,41,42,43,44 είναι αυτοί που προκαλούν καλοήθεις αλλοιώσεις, όπως τα οξυτενή κονδυλώματα που μπορεί να εμφανιστούν στην είσοδο του κόλπου, στα μικρά χείλη του αιδοίου, στα μεγάλα χείλη του αιδοίου, στο περίνεο και τον πρωκτό. Οι τύποι16,18,26,31,33,34,35,39,45,51,52,56,58,59,66,68,73,82 και 85 ανευρίσκονται στους καρκίνους του τραχήλου της μήτρας (σε ποσοστό >95%), του κόλπου, του αιδοίου, του περινέου, και της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας (σε ποσοστό 50%). Η είσοδος του HPV στον οργανισμό γίνεται από μικρές αμυχές που δημιουργούνται κυρίως κατά τη σεξουαλική επαφή και τη στοματική σεξουαλική επαφή. Τα οξυτενή κονδυλώματα που αναπτύσσονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα μπορεί να είναι εμφανή με γυμνό μάτι. Οι υπόλοιπες HPV βλάβες είναι επίπεδες και δεν φαίνονται με γυμνό μάτι οπότε χρειάζονται ιατρική εξέταση για να εντοπιστούν (Τεστ-Παπανικολάου – κολποσκόπηση).
Κάθε γυναίκα με ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές πρέπει να κάνει κάθε χρόνο το Τεστ- Παπανικολάου εφόσον αυτό είναι φυσιολογικό. Εάν όμως το Τεστ- Παπανικολάου δείξει ύποπτα κύτταρα μπορεί να χρειαστεί η επανάληψή του σε συντομότερο χρονικό διάστημα ή θα πρέπει να γίνει συμπληρωματικά μια κολποσκόπηση και εάν κρίνει ο ιατρός μπορεί να παρθούν και βιοψίες και να γίνει και HPV-DNA test.
• Τεστ- Παπανικολάου είναι η λήψη με ειδικό βουρτσάκι και σπάτουλα, κυττάρων από τον τράχηλο της μήτρας.
• Κολποσκόπηση είναι ο έλεγχος του τραχήλου της μήτρας με το κολποσκόπιο , ένα μικροσκόπιο όπου χρησιμοποιεί μεγέθυνση 6-40 φόρες μεγαλύτερη του πραγματικού μεγέθους. Εφαρμόζεται διάλυμα οξικού οξέος 5% και ιωδίου στην επιφάνεια του τραχήλου, προκειμένου να απεικονιστούν παθολογικές περιοχές. Με τον τρόπο αυτό εξετάζεται ανώδυνα το τραχηλικό επιθήλιο και την αγγείωση του. Βιοψία είναι η λήψη, με μια ειδική λαβίδα, ιστού από τις ύποπτες περιοχές που έχουν εντοπιστεί με την κολποσκόπηση ούτως ώστε να εξεταστούν ιστολογικά. Η λήψη βιοψιών γίνεται στο ιατρείο κατά τη διάρκεια της κολποσκόπησης και είναι ανώδυνη.
• HPV DNA test. Ελέγχει το γενετικό υλικό ( DNA ) του HPV μέσα στα κύτταρα και μπορεί να ανιχνεύσει τους υψηλού κινδύνου τύπους που συνδέονται με τον καρκίνο του τραχήλου. Η εξέταση γίνεται με λήψη κυττάρων από τον τράχηλο , παρόμοια με το Τεστ- Παπανικολαου.
Η κυτταρολογία και η κολποσκόπηση είναι δύο μέθοδοι που συμπληρώνουν η μία την άλλη και ο συνδυασμός τους παίζει σπουδαίο ρόλο στον έλεγχο και την αντιμετώπιση των ασθενών με τραχηλικές ενδοεπιθηλιακές αλλοιώσεις . Όλες οι γυναίκες με παθολογικό Τεστ- Παπανικολάου πρέπει να ελέγχονται κολποσκοπικά πριν από την επιλογή της οποιαδήποτε θεραπευτικής αντιμετώπισης, γιατί μόνο έτσι μπορεί να εκτιμηθεί σωστά η εντόπιση, η έκταση και ο βαθμός της βλάβης, που θα οδηγήσει στην επιλογή της σωστής θεραπείας.
Οι αλλοιώσεις από τον ιό στον τράχηλο αντιμετωπίζονται είτε συντηρητικά (παρακολούθηση) είτε χειρουργικά (αφαιρώντας το τμήμα που φέρει τις αλλοιώσεις με διαθερμία ή με laser με μία απλή διαδικασία, ανώδυνα, με τοπική αναισθησία ή μέθη). Η επέμβαση αυτή είναι η κωνοειδής εκτομή, η οποία θα πρέπει να προτείνεται μόνο βάσει συγκεκριμένων ενδείξεων καθώς δυνητικά μπορεί να επηρεάσει μελλοντικά την γονιμοποιητική ικανότητα της γυναίκας. Αυτό που θεραπεύουμε είναι τις αλλοιώσεις που προκαλεί o HPV- ιός στον τράχηλο της μήτρας και όχι τον ίδιο τον HPV-ιό, γιατί για τους ιούς δεν υπάρχουν αντιβιοτικά. (Τα αντιβιοτικά είναι για τα μικρόβια και όχι για τους ιούς). Ο ιός δεν φεύγει ποτέ από τον οργανισμό μας. Εφόσον εισέλθει, είμαστε για πάντα φορείς του ιού αλλά εάν το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι σε καλή κατάσταση μπορούμε να τον διατηρήσουμε σε καταστολή. Όμως και πάλι πρέπει να τον παρακολουθούμε με τις απαραίτητες εξετάσεις. Συνήθειες που βοηθούν στο να παραμένει ο ιός σε καταστολή είναι : α)Διακοπή του καπνίσματος. (έχει αποδειχθεί ότι η διακοπή του καπνίσματος υποστρέφει τις HPV αλλοιώσεις σε πολύ υψηλό ποσοστό!). β)Επαρκής ύπνος καθημερινά.γ)Κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών δ)Συμπλήρωση της διατροφής και με κάποιο πολυβιταμινούχο σκεύασμα.ε)Προστασία του τραχήλου της μήτρας από μικροβιακές λοιμώξεις.
Πολλές φορές ο HPV συνυπάρχει με μια εγκυμοσύνη. Οι ορμονικές αλλαγές κατά την κύηση μπορει να έχουν σαν αποτέλεσμα την επιδείνωση της δυσπλασίας. Έτσι εφόσον η γυναίκα δεν είχε ένα πρόσφατο τεστ – Παπ, καλό είναι στην πρώτη επίσκεψη της εγκυμοσύνης να γίνει ένα κάτι το οποίο είναι απόλυτα ασφαλές. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ο τράχηλος μπορεί να ελεγχθεί κολποσκοπικά και να επαναληφθεί το Τεστ- Παπανικολάου χωρίς κίνδυνο για την κύηση. Στο 99 % των περιπτώσεων το μωρό μπορεί να γεννηθεί φυσιολογικά, κολπικά , χωρίς να έχει κανένα πρόβλημα. Τέσσερις μήνες μετά τον τοκετό σε γυναίκες με προηγούμενο παθολογικό Τεστ, είναι απαραίτητος ένας νέος κυτταρολογικός έλεγχος και κολποσκόπηση.
Κυκλοφορούν δύο είδη εμβολίων, τα οποία προφυλλάσουν από τον καρκίνο του τραχήλου: α) το Gardasil που προστατεύει από λοίμωξη από τους HPV ιούς 6,11,16 και 18, και β) το Cervarix που προστατεύει από τη λοίμωξη από τους HPV τύπους 16 και 18, οι οποίοι είναι οι πλέον καρκινογόνοι. Συνιστάται στα κορίτσια ηλικίας 12-26 ετών, χωρίς ή ακόμα και με HPV λοίμωξη, ανάλογα με την περίπτωση. (Για το δεύτερο θα πρέπει να σας ενημερώσει ο γιατρός σας). Σε χώρες του εξωτερικού συνιστάται και ο εμβολιασμός των αγοριών. Τα δύο εμβόλια που κυκλοφορούν δρούν μόνο έναντι των ογκογόνων τύπων 16 και 18, οπότε δεν μπορούν να εξασφαλίσουν προστασία 100% από τον καρκίνο του τραχήλου, καθώς υπάρχουν και άλλα ογκογόνα στελέχη του HPV (31,33,35,39,45,51,52,53,55,56,57,58,59,68). Πάντως μεταξύ των ογκογόνων στελεχών οι τύποι 16 και 18 είναι οι πιο συχνοί (περίπου 70% του συνόλου των προσβολών).
